AAİT dediğimiz Alternatif Arttırıcı İletişim Teknikleri nedir? Kimler, nerde ve ne için kullanabilir? Bugün biraz bu konudan bahsetmek istiyorum. Çünkü daha çok hedef kitlem olan ailelerin özel eğitim jargonuna sahip olmasını istiyorum. Özel eğitimdeki terimleri, teknikleri, yöntemleri bilsinler istiyorum. Böylece çocuklarına eğitim veren uzman kişiler ile daha kolay anlaşma sağlayabilirler.

Şimdi gelelim asıl konumuza. AAİT kendini ifade etme, isteklerini dile getirmede güçlük çeken, özellikle ileri düzey konuşma bozukluğu olan çocuklar için kullanılan bir yöntem. Dil ve konuşma uzmanları ve eğitimciler tarafından uygulanabilir. Özellikle çocuklar birden fazla yetersizlik alanından etkileniyorsa, bu durum çocukların dil gelişimini akranlarının oldukça gerisinde bırakabiliyor. Bu gerilik çocukları psikolojik olarak zorluyor. Tepe atmalarını ve öfke nöbetlerini sıklaştırabiliyor.  Bu gergin ortamı rahata kavuşturmak için çocuklarımızın alternatif yollar kullanarak isteklerini karşı tarafa aktarabilmesi gerekiyor. AAİT’de işin bu kısmını ele alıyor.

İsteklerini, duygularını, kısmen de olsa fikirlerini aktarabilen çocuğumuz, üzerindeki stresten kurtulacak ve öğretilmek istenen işlevsel beceriler ve kavramlara odaklanacak. Eğitiminde daha fazla akıcılık sağlanacak.  Peki, bunlar nasıl olacak?

Şöyle ki, çocuğumuz iletişimde dil yerine beden dili, resimler, işaretler, nesneler kullanarak ya da göstererek, kendini anlatır. Dil yerine en uygun ne konularak iletişim sağlanır, bunu hedefleriz.

Dilin yerine ne konulabilir? Bu konuyu 2 boyutta ele alıyoruz.

-Yardımsız İletişim Yöntemleri

-Yardımlı İletişim Yöntemleri

 Yardımsız yöntemler, beden harici herhangi bir materyal kullanmadan kurulan iletişimdir. Yani işaret dili, jest vb. gibi beden dili araçları ile istekleri ifade etmek.  Yardımsız yöntemler de iki başlığa ayrılır.

-Jest Sözlüğü (Örneğin, sıralara vurmak; sıkıldım veya tuvalete gitmek istiyorum demek gibi)

-İşaret Dili (işaret dilindeki kelimeleri kullanarak iletişimi dillendirmek.)

Yardımlı İletişim Yöntemleri: Farklı malzemeler- kartlar- resimler kullanarak istenileni elde etmek. Bunun için teknoloji desteği de kullanılır. Ya da daha düşük teknoloji içeren malzemeler.

Örneğin resimli kartlar kullanılabilir. Havuz resmi olan bir kart banyo yapmak anlamına gelebilir. Gerçek nesneler de kullanılabilir. Diş fırçasını göstermesi diş fırçalamak istediğini belirtebilir.

Teknoloji kısmına gelirsek eğer, örneğin milli yapım bir dil desteği teknolojisi olan Tolkido. Resimli kartlar var ve bu resimli kartları küçük bir cihaza okutarak seslendirebiliyorsunuz (Daha önceden kendi sesiniz ile karta ses kaydı yapıyorsunuz.). Örneğin üzerinde elma resmi olan kartı cihaza okutunca “Elma” diyen sesi duyuyorsunuz. Çocuğumuz bu cihazla hem kendini ifade edebilir hem de duyduğu bu kelimeleri üzerinde gergin bir psikoloji olmadan rahatça söylemeyi deneyebilir.

Bir başka konu olan duygularını ifade etme becerisini de resimler ile bize halledebilir. Kızgın olduğunda ilgili yüz ifadesini barındıran kartı seçip gösterebilir. Bu örnekler çeşitlendirilebilir.

Belki aklınızda bu durum çocuğumun konuşmasını yavaşlatır, tembelleştirir gibi soru işaretleri oluşmuş olabilir. Ancak endişeniz olmasın. Yapılan birçok araştırma incelenmiş ve bu tekniği kullanan çocuklarının konuşmalarında anlamlı ilerlemeler görülmüş. Bu konuda çeşitli makaleleri araştırarak da içinizi rahatlatabilirsiniz. ”Arttırıcı-Alternatif İletişim Teknikleri” diye Google akademik’den aratarak bulabilirsiniz.

Bu teknik çocuklar ile geçirilen zamanın verimliliğini arttırır. Yaşam kalitesini yükseltir. Öğretimi kolaylaştırır, çünkü çocuk ile yaşanan olumsuz diyalogları ortadan kaldırır ve süreç anlaşmaya çalışmaktan çıkarak sadece öğretim denemeleri haline getirir.

Umarım yazdıklarım verimli olmuştur. Konu ile alakalı sorularınız ve görüşlerinizi de merakla bekleyeceğim. Daha hızlı erişim için mutlu.ozelegitimci adlı instagram sayfamdan bana ulaşabilirsiniz. Kucak dolusu sevgilerimle, sağlıcakla ve evde kalın.