Son günlerde fındık üreticileri özellikle mahsulünü yaz aylarında 15 liralık fiyattan satmayan üreticiler büyük hüsran yaşıyor. Fındık üreticilerinin kendi kooperatifleri olan FİSKOBİRLİK'in işlevsiz hale getirilmesinin, üretici olan bizlerin kendi kuruluşumuza sahip çıkamamamız sonucu gelinen nokta üreticiler açısından maalesef kötü bir durumdur.

                Fiskobirlik üreticisinin çıkarları doğrultusundaki faaliyetlerini terk edip, siyasi ve kişisel rant peşinde koşan basiretsiz yöneticileri sayesinde Türkiye'nin birçok bölgesindeki tesisleri çürümeye terk edilmiştir. Fiskobirlik çalışan personeline maaş veremediğinden bazı bölge tesislerini kapatmıştır.

                Fiskobirlik kooperatifinin devre dışı bırakılmasından sonra TMO-Toprak Mahsulleri Ofisi birkaç yıl fındık alımı yapmış piyasayı dengede tutmaya gayret etmiştir. Fakat iktidara yakın işadamlarının devreye girerek fındık alım-satım işlerini kendi tekelleri altına alıp TMO'de devre dişi bırakılınca rekabetsizlik nedeniyle fındık fiyatları yabancı sermayenin insafına terk edilmiştir.

                Fındık üreticilerinin mağduriyetlerini bir nebze olsun giderebilmek için verilen destekleme tutarları üreticinin derdine derman olmamıştır.  Bu destekleme bedelinden bazı üreticiler arazi yapısı nedeniyle yararlanamamaktadır. Üretim maliyetini oluşturan Gübre, Mazot gibi giderler için fındık üreticisine daha fazla destek ve muafiyet sağlanmalıdır.

     Geçen yıl düşük olan rekolte sonucu 22 liraya kadar çıkan fındıkta, bu yıl fiyatlar sürekli dalgalanıyor. Sezona 12 liradan başlayan fındığın kilogram fiyatı 15 liraya kadar çıktı. Üretici 15 lira olan fiyatın 20 lira olacağı umuduyla elindeki fındığı satmadı. Üreticiler fiyatın daha da artmasını beklerken fındığın kilogramı piyasada 9 lira seviyelerine indi. Fındık fiyatının 15 liradan 9 liraya düşmesi piyasa koşullarından değil dış alıcıların spekülatif oyunlarından kaynaklanmaktadır.

     Türkiye fındık fiyatların belirlenmesinde etkin rol oynayamıyor. 2015 de ihraç edilen fındığın %30'u Türk firması olan Oltan Fındık AŞ'yi satın alan ve çukulata şekerleme üretimi de yapan İtalyan sermayeli Ferrero firması tarafından ihraç edildi.

" Fındık fiyatları arz talep dengesiyle oluşuyor " söyleminin arkasına saklanmak fındık üreticisinin sorunlarını görmezden gelmek demektir. Fındığın çok fazla satıcının, az miktarda alıcının olduğu homojen olmayan bir piyasada arz ve talep dengesine bırakılması fındık üreticisini ve sanayicisinin sorunlarını ağırlaştırmaktadır.

    Türkiye de dekar başına fındık üretimi 130 Kg iken, ABD'de 370 Kg'dır. Yaşlı ve verimden düşmüş fındık bahçelerinin yenilenmesi ve gençleştirilmesi sektörün geleceği açısından önem teşkil etmektedir. Dünya fındık tüketiminin %92'sini gerçekleştiren Avrupa ülkeleri, fındığın %80'ini çikolata ve şekerleme sanayisinde işleyip ihraç ederek çok daha yüksek katma değer elde ediyor.

     Üretimde kullandığı fındığın %80'ini  Türkiye'den satın alan Ferrero firması 2015 yılında 25.000 çalışanıyla 8.4 Milyar Euro ciro elde etti. 400 Bin üreticisiyle Türkiye'nin 2015 sezonu fındık dış satım geliri sadece 2.8 Milyar Dolar.

     Fındığın katma değerinin Türkiye'de kalması için üreticiler tarafından kurulan FİSKOBİRLİK üreticinin yanında, piyasa koşullarını dengeleyici bir konuma sahipken bilinçli olarak zor duruma düşürülmüş, piyasadaki işlevini yitirmiş ve sonuçta kapısına kilit vurmak zorunda bırakılmıştır.

     Üreticinin tamamen piyasa koşullarına terk edildiği günümüzde üreticilerin kendi kuruluşu olan FİSKOBİRLİK kapatılmaya zorlanmasaydı fındık üreticileri bu mağduriyeti yaşamayacaklardı.

     Bizler D-100 karayolu kenarında bulunan Hendek FİSKOBİRLİK tesislerinin önünde her geçtiğimiz zamanlarda derin bir hüzün yaşamaktayız. Ancak FİSKOBİRLİK'in bu hale düşmesinde iktidar sahiplerinin yanında yazımızın başında belirttiğimiz gibi biz üreticilerin de hatası olduğunu düşünüyoruz. En azından kendi kuruluşumuz olan FİSKOBİRLİK'e sahip çıkmamız gerekiyor.

Ürettiğimiz fındığın değerini alabilmek için Fiskobirlik'in tekrar fındık alım faaliyetlerine başlamasıyla mümkündür. Fiskobirlik'in devlet desteğine ihtiyacı vardır. Bu destek verilmez ise fındık üreticisi yabancı firmaların keyfi fiyat uygulamalarıyla bu olumsuz durum devam edecektir.