Zahide Nurdan AT ve Kübranur AKCENGİZ
Aç olan ben miyim yoksa duygularım mı?
Yemek yemek yüzyıllardır, insanoğlu var olduğundan beri en temel ihtiyaçlarımızdan biridir. Hayatta kalmak, günlük gerekli enerjiyi almak, sağlıklı olmak için yeriz. Bunun dışında bazen aile ve arkadaşlarla vakit geçirirken, düğünler, doğum günleri, özel davetlerde de sosyal gereklilik olarak yemek yeriz. Vücudumuzda acıkma ve doyma hissinin oluşması için çeşitli mekanizmalar vardır. Fakat bazen öyle anlar olur ki yemek yememizin açlık hissi oluşması, ya da öğün saatinin gelmesiyle pek de ilgisi yoktur. İşte bu sebeplerden değil de öfke, kızgınlık, stres, üzüntü, mutluluk gibi duygulara cevaben ortaya çıkan yeme davranışına duygusal açlık diyoruz.
Nasıl Ayırt Edebiliriz?
Fiziksel açlık yavaş yavaş hissedilir ve sabırlıdır, doyurulmayı bekleyebilir. Fakat duygusal açlık sabırsızdır, bir an önce o hissin geçmesini ister.
Fiziksel açlık sebze, meyve, sağlıklı besinlerle de doyurulabilir, duygusal açlıkta ise daha çok kalorili besinler, şeker ve yağ içeriği yüksek gıdalara yönelim mevcuttur.
Fiziksel açlıkta kişi farkında olarak yer, duygusal açlık sonrasında ise genelde pişmanlık, suçluluk görülür.
Duygusal açlık genelde besinle herhangi bir duygunun bağdaştırılmasıyla ortaya çıkmış olabilir ya da üstesinden gelemeyeceğimiz bir duyguyu bu yolla bastırıyor olabilirsiniz.
Nasıl Baş Edebiliriz?
Öncelikle farkında olun, açlık durumunda bunun duygusal bir açlık mı yoksa fiziksel bir açlık mı olduğunu sorgulayın. Eğer duygusal açlık olduğunu düşünüyorsanız bunun en çok hangi durumlarda olduğunu örneğin yalnız kaldığınızda mı, üzüldüğünüzde mi ya da en çok hangi saatlerde olduğunu not alın. Duygusal açlık hissi yaşadığınızda hemen besine yönelmeden önce kendinize zaman tanıyın ben bu besini tüketsem bu his geçecek mi, gerçekten buna ihtiyacım var mı? Yemek yemek yerine duş almak, egzersiz yapmak ya da hafif bir yürüyüş, resim yapmak, sevdiklerinize telefon açmak gibi size iyi gelebileceğini düşündüğünüz, rahatlatıcı bir aktivite düşünün. Tüm bunlara rağmen açlık hissiniz geçmiyorsa rafine şeker, un, aşırı yağ içeren gıdalar yerine meyve, bitter çikolata, süt, muz gibi ruh halinizi düzeltecek ve sağlıklı olan alternatiflere yer verin. Ve en önemlisi baş edemediğiniz, üstesinden gelemediğiniz durumlarda diyetisyen, psikolog gibi uzmanlardan destek almayı ihmal etmeyin biz sağlık profesyonelleri sizin için çalışmaktayız.
Sağlıkla kalın...
Diyetisyen Kübranur AKCENGİZ