Prof. Dr. Mustafa Koç
Duygu durumunu iyileştirme yollari
Fiziksel sağlığın bozulduğunu anlamak ruh sağlığından daha kolaydır. Ruh sağlığının bozukluğu daha sinsi ilerleyen bir süreçtir. Fiziksel sağlığımızın bozulduğunu anlayacak bir çok belirti olmasına rağmen ruh sağlığımızın bozulabileceğine ilişkin potansiyelin varlığı ancak uzmanlar tarafından fark edilebilmektedir.Eğer bir davranışa gereğinden daha fazla zaman ve enerji harcıyor ve bu nedenle eğitsel, sosyal ve mesleki işlevsellik aksamış iseruh sağlığının bozulduğunda bahsedilebilir. Hem böyle bir süreç başladığında hem de böyle bir sürece girildiğinde birey kendi kendine yardım edebilmek için nelere yapmalıdır? Bu sorunu cevabı olabilecek bazı yöntemler aşağıda verilmiştir.
1.Kendinize zarar verebilecek davranış ve nesnelerden uzak durunuz. Bu süre içinde size zarar verebilecek davranışların ve nesnelerin neler olabileceğini yakınlarınızla paylaşın ve bu süreci kontrol etmede onlarla işbirliği yapın.
2.Alkol ve diğer ilaçları size zarar verecek şekilde kullanmayın.
3.Başarısız olacağınızdan emin olduğunuz ya da başarı şansınızın çok düşük olduğu şeyleri yapmaktan kaçının.
4.Sınırlarınızı bilin ve bu sınırlar içinde kalmaya çalışın.
5.Kendinize ulaşılabilir ve işlevsel hedefler koyun ve bu hedeflere ulaşma ile ilgili bir yol haritası belirleyin.
6. Unutmayın hedeflere ulaşmak sabrı gerektirir sabır hiçbir şey yapmadan beklemek değildir. Sabır, hedefe ulaşmak için elimizden gelenin en iyisini ertelemeden ve vazgeçmeden yapmaktır. Sabrın sonu tevekküldür.
7.Sizi hedeflerinize ulaştıracak gün içinde yapmanız gerekenleri içeren bir program yapın ve bu programa ne olursa olsun uymaya çalışın. Yapacaklarınızı programa öncelik sırasına göre yerleştiriniz. Bu program size öngörülebilirlik ve kontrol duygusu verecektir.
8.Programda yer alan ve yaptığınız görevlerin üzerini kırmızı bir kalemle çizin. Gün bitiminde programda bitirilen işlerin size ne kazandırdığını, bitilemeyen işler varsa bunun nedenini düşünün.
9.Programda yer alan ve bitirilen bir görevden bir sonrakine geçmek için kendinize 30 dakikalık bir zaman ayırın. Bu zamanı etkin dinleme ile değerlendirin. Birenstrüman çalmak, açık havada yürümek, sevilen biri ile sohbet etmek, kitap okumak, oyun oynamak, ılık bir banyo yapmak, gevşeme egzersizleri yapmak, vb.
10.Fiziksel sağlığınıza özen gösterin. Dengeli beslenin. Öğün atlamayın. Düzenli uyku ve günde 30 dakikalık yürüyüşü bir yaşam tarzı haline gelmelidir.
11.Parlak ışık mevsimsel depresyonun önleyen yöntemlerden biridir. Bu bağlamda günde 30 dakika güneşlenmek.
12.Düşünce ve duygularınız hakkında güvendiğiniz biri ile konuşun yada düşünce ve duygularınızı ifade eden yazılar yazın bunları daha sonra ister okuyun ister saklayın isterseniz yakın.
13.Bir hedefe ulaşma ile ilgili yapılması gereken her şeyi elinizden geldiğince haddinizi aşmadan yaptığımız halde hedefe ulaşamadıysanız iki şeyi mutlaka yapın.Birincisi, beklentinizi düşürün ve ikincisi kendinize ilişkin hoş görünüzü artırın.
14.Doğru olmayanlarla tartılan eksikliğe düşer, aklı şaşar(mesneviden).
15.Miski tene sürme, gönlüne sür. Misk nedir? Misk, ululuk sahibi Tanrı’nın adıdır(mesneviden).
1.Kendinize zarar verebilecek davranış ve nesnelerden uzak durunuz. Bu süre içinde size zarar verebilecek davranışların ve nesnelerin neler olabileceğini yakınlarınızla paylaşın ve bu süreci kontrol etmede onlarla işbirliği yapın.
2.Alkol ve diğer ilaçları size zarar verecek şekilde kullanmayın.
3.Başarısız olacağınızdan emin olduğunuz ya da başarı şansınızın çok düşük olduğu şeyleri yapmaktan kaçının.
4.Sınırlarınızı bilin ve bu sınırlar içinde kalmaya çalışın.
5.Kendinize ulaşılabilir ve işlevsel hedefler koyun ve bu hedeflere ulaşma ile ilgili bir yol haritası belirleyin.
6. Unutmayın hedeflere ulaşmak sabrı gerektirir sabır hiçbir şey yapmadan beklemek değildir. Sabır, hedefe ulaşmak için elimizden gelenin en iyisini ertelemeden ve vazgeçmeden yapmaktır. Sabrın sonu tevekküldür.
7.Sizi hedeflerinize ulaştıracak gün içinde yapmanız gerekenleri içeren bir program yapın ve bu programa ne olursa olsun uymaya çalışın. Yapacaklarınızı programa öncelik sırasına göre yerleştiriniz. Bu program size öngörülebilirlik ve kontrol duygusu verecektir.
8.Programda yer alan ve yaptığınız görevlerin üzerini kırmızı bir kalemle çizin. Gün bitiminde programda bitirilen işlerin size ne kazandırdığını, bitilemeyen işler varsa bunun nedenini düşünün.
9.Programda yer alan ve bitirilen bir görevden bir sonrakine geçmek için kendinize 30 dakikalık bir zaman ayırın. Bu zamanı etkin dinleme ile değerlendirin. Birenstrüman çalmak, açık havada yürümek, sevilen biri ile sohbet etmek, kitap okumak, oyun oynamak, ılık bir banyo yapmak, gevşeme egzersizleri yapmak, vb.
10.Fiziksel sağlığınıza özen gösterin. Dengeli beslenin. Öğün atlamayın. Düzenli uyku ve günde 30 dakikalık yürüyüşü bir yaşam tarzı haline gelmelidir.
11.Parlak ışık mevsimsel depresyonun önleyen yöntemlerden biridir. Bu bağlamda günde 30 dakika güneşlenmek.
12.Düşünce ve duygularınız hakkında güvendiğiniz biri ile konuşun yada düşünce ve duygularınızı ifade eden yazılar yazın bunları daha sonra ister okuyun ister saklayın isterseniz yakın.
13.Bir hedefe ulaşma ile ilgili yapılması gereken her şeyi elinizden geldiğince haddinizi aşmadan yaptığımız halde hedefe ulaşamadıysanız iki şeyi mutlaka yapın.Birincisi, beklentinizi düşürün ve ikincisi kendinize ilişkin hoş görünüzü artırın.
14.Doğru olmayanlarla tartılan eksikliğe düşer, aklı şaşar(mesneviden).
15.Miski tene sürme, gönlüne sür. Misk nedir? Misk, ululuk sahibi Tanrı’nın adıdır(mesneviden).