Prof. Dr. Mustafa Koç
OLMADAN ÖNCE OLMAK
Olmadan önce olmayı başarmanın birkaç göstergesi vardır. Bunlardan biri korkudan daha fazla umut duyusunun olmasıdır. Diğeri, hayatı keşkelerle yaşamak yerine kabullenme ile yaşamaktır. Bir diğeri, farkında olarak ve farkında olduklarımızı kabullenerek eyleme geçmek ve doğru affetmeyi sağlayarak geçmişin kölesi olmaktan ve geleceğin belirsizliğinden kurtulmaktır. Bir diğer gösterge ise hayatı yerinde, zamanında ve ölçüsünde “hayır ama” formülü ile yaşamaktır. Bir başka gösterge ise geçmişte ve gelecekte yaşamak yerine anı yaşamak bunu başarmak yani anı yaşamayı başarmak için “şükretmektir”.
Şimdi olmadan önce olmanın ne anlama geldiğini yani bir tanımı yapılacak olursa, bireyin yerinde ve zamanında ertelemeyi ve vazgeçmeyi başararak anda olma, önyargısız bir şekilde deneyimlere açık olma ve yapması gerekeni başlatması sürdürmesi ve sonlandırması olarak tanımlanabilir. Bu tanıma göre aslında yapılması gereken her şey bir zamana bir enerjiye ihtiyaç duyar. Önceliklendirmeler bu zamana ve sahip olunan enerjiye göre planlanır ve gerçekleşir ise kişi olmadan önce olmayı başarmıştır. Örneğin, birey bir fırsat yakaladığında bu fırsatı değerlendirmek için sahip olması gereken kaynaklara sahip olabileceği zamanları etkin ve işlevsel kullanmak yerine daha çok isteklerine göre harcamış olduğunda olmadan önce olmayı başaramamıştır demektir. Şimdi gelin olmadan önce olmayı yaşadığımız bazı örnekleri ele alalım. Liste bununla sınırlı değildir. İnsan hayatında ne kadar bu listeye ilişkin durumları barındırışa o kadar akademik, sosyal, mesleki ve kişisel fakirleşmeler yaşar.
- Virüs kapmadan önce aşı olmak.
- Söylemeden önce düşünmek.
- Zayıf almadan önce çalışmak.
- Kilo almadan önce yememek.
- Hasta olmadan önce önlem almak.
- Vurmadan önce durmak.
- Kibirlenmeden önce tevazu sahibi olmak.
- Yargılamadan önce bilgi sahibi olmak.
- Güvenli olmadan önce tutarlı olmak.
- Sevgiden önce saygılı olmak.
- Biz olmadan önce ben olabilmek.
- Hedeften önce bulunduğun yerin farkında olmak.
- Yarından önce bu günde olmak.
- Başkası olmadan önce kendin olmak.
- Doymadan önce doymak.
- Duymadan önce görmek.
- Demeden önce susmak.
- Karnı doymadan önce gözü doymak.
- Her şeyden önce adaletli olmak.
- Ölmeden önce ölmek.