Prof. Dr. Mustafa Koç
Adım Adım Üniversite
1-Kendinize Yönerge Verin: Okula giderken ve eve dönerken yapmanız gereken şeyler hakkında konuşun. Okula giderken, ders dinleyeceğim, anlamadığım konuyu soracağım, not tutacağım vb. Eve giderken önce otuz dakika dinleneceğim, sonra bu günün derslerini tekrar edeceğim, sonra yarınki dersleri çalışacağım, en son kitap okuyacağım vb. Bu içsel konuşmalar beyinle yapıldığı için beyin hem kendini hem de bu süreçte olması gereken unsurları bu içsel konuşmalara göre düzenliyor.
2- Ders çalışma sürecinin başladığı zaman, çalışılan yer ve çalışılan süre belirli bir tutarlılık kazanmalıdır. Bu tutarlılık daha sonra otomatikleşmeye ve yapılan işin huzur vermesine yapılmadığında ise rahatsızlığa neden olmasını sağlayacaktır. Böylece öğrenci kendi kendini yönetebilen bir kişi olmayı da başarabilecek- tir.
3- Bir konu üzerinde bir saatten fazla zaman harcamayın. Öğrenmeyi olabildiğince ve kendi hızınıza göre en kısa sürede gerçekleştirmeye çalışın. Bir konunun öğrenilmesi gereken süreden fazla zaman alması araya istenmeyen ve işlevsel olmayan birçok yaşantı, düşünce, duygu ve davranışın da girmesine neden olabilmektedir. Öğrenmek, zaman zaman dinlenmeyi de gerektirmektedir. Çalışılan konunun daha kalıcı olmasını sağlayacak etkin dinlenmeler yapılmalıdır. Örneğin, çalışılan konu hakkında biri ile tartışmak, çalışılan konu hakkında bir kitap okumak ve çalışılan konu ile ilgili sorular oluşturmak ve bunları cevapla- maya çalışmak vb.
4- Çalışırken dikkatli olun. Çalışmaya başlamadan önce çalışma süresini engelleyebilecek, fiziksel, sosyal ve duygusal bütün uyarıcıların elimine edilmesi gerekir. Odanız havasız ise havalandırmadan, annenizle tartıştıysanız ve onu üzdüğünüzü düşünüyorsanız özür dilemeden, sizi kıran ya da öfkelendiren bir arkadaşınıza hissettiğiniz duyguyu dışa vurmadan derse başlamayın. Ne çalışmalısınız, neden çalışmalısınız, nasıl çalışmalısınız ve ne kadar çalışmalısınız sorularına cevap vererek başlayınız.
5- Aynı konuları aynı zamanlarda çalışmak yerine aynı konuları farklı zamanlarda çalışın. Bu size çalıştığınız konuyu daha kolay bir şekilde hatırlama becerisini kazandıracaktır. Çalışma yerlerini de zaman zaman değiştirmekte fayda vardır. Çalışılan ya da öğrenilmek istenen konuya ne kadar duygu eşlik ederse (olumlu duygular) öğrenme o kadar kalıcı olur. Çünkü öğrenilen materyale eşik eden duygular hem öğrenmeyi hem de hatırlamayı kolaylaştırmaktadır.
6- Uyku uyunması gereken zamanlara akademik bir faaliyet planlamayın. Bu saatler sadece uyku içindir. Sadece uyku öncesi Delta dalgalarının aktif olduğu dönemdir ve yaratıcılığın yüksek olduğu andır. Bu zamanlarda konunun ana hatları ile hatırlanması ya da alınan anahtar notların tekrar edilmesi oldukça işlev- seldir. Bu süreçte olan öğrencilerin hem uykuyu hem de beslenmeyi düzene koymaları hedeflerine ulaşmak için yapacakları en işlevsel iki davranıştır.
7- Her bir ders için kendinize ve kendi tarzınıza uygun olan zamanı belirleyin. Hangi dersi ne zaman çalıştığınızda hissettiğiniz duygu, öğrenme düzeyi ve çalışma süresi olumlu ise o dersi genellikle o zamanlarda çalışın. Bazı zamanlarda ise tekrar edin. Bu ritmi yakaladığınızda size zor gelen her şey daha hoş ve kolay gelecektir.
8- Kesinlikle doğru ve işlevsel not almayı öğrenin. Çünkü bunu başaramayan öğrenci gerekli gereksiz birçok ayrıntıyı not etmek durumunda kalmaktadır. Bu durum önemli olan bilginin kaybolmasına ya da ayrıntılar içinde boğulmasına neden olmaktadır. Not almayı başaramayan öğrencilerin en büyük sorunu sorgulayıcı olmak yerine kabullenici bir anlayışa sahip olmalarıdır. Bu da ister istemez ezberlemeyi en önemli öğrenme yöntemi haline getirmektedir. Ezberlemek ise çok kısa sürede unutmak demektir.
9- Kitap okumaya kesinlikle daha uzun, düzenli ve tutarlı zaman ayırın. Çünkü kitap okumak, daha işlevsel düşünmeyi, farklı bakabilmeyi, kritik analitik düşün- meyi ve sorgulamayı, öğrenilenlerin daha doğru ifade edilmesini ve çok daha kolay hatırlanmasını ve aynı zamanda transfer edilmesini sağlayan en temel unsurdur.
10- Hatırlatıcılar: Yatarken, uyku öncesi, kalkarken, odanızın kapısını açarken ve giyinirken görebileceğiniz ve okuyabileceğiniz farklı renklerde notlar hazırlayın ve asın. Bu notlar arasında sizin verdiğiniz, öğretmeninizin, anne babanızın ya da arkadaşınızın verdiği bir örnek olabilir. Ana fikirler için kırmızı, tarihler ve rakamlar için mavi, gerçekleri desteklemek için sarı önerilir.
11- Çalıştığınız konuyu kendi cümleleriniz ile ana hatlarını içine alacak şekilde özetleyin. Bu özete bir başlık verin. Bu başlıkla bir gazetede yayınlandığını ve insanların sizi arayarak bu yazı hakkında sorular sorduğunu hayal edin. Her bir soruya olabildiğince cevap verin. Cevap veremeyeceğiniz bir soru olursa not edin ve daha sonra cevabını araştırın.
Bu yazıda yer alan maddelerin yalnız biri ve yalnızca bir yavrumuzun işine yarar ve bu sayede hedefine ulaşmada katkı sağlar ise her türlü zahmete değer bir şey yapmış sayarım kendimi.