Hendek kültürel mirasını korumak amacıyla Hendek İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından Burhan Atik'in koordinatörlüğünde düzenlenen “Osmanlı Belgelerine Göre 93 Harbi Sonrasında Hendek’e Yerleştirilen Muhacirler” konulu söyleşi programı Hendek Ticaret Merkezi’nde 2 Mayıs Perşembe 2024 Perşembe günü gerçekleştirildi. Saat.19.00’da Osmanlı Arşiv Belgelerinde Kafkas Göçleri Sergisi ile başlayan program, Gürcü Muhacirleri Belgeseli gösterimi ile devam etti.  Tarihçi/Yazar Murat Kasap tarafından Hendek’te iskân edilen muhacirlere dair arşiv belgeleri ışığında bir görsel sunum yapıldı. İlk defa gün yüzüne çıkartılan belgelerle, Hendek’te 19. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren başlayan ve 1924 yılına kadar süren göç sürecinden bahsedildi.  Kırım Harbi, 1877-1878 Osmanlı Rus Harbi (93 Harbi), Birinci Dünya Savaşı ve sonuçlarından bahsedilerek bu savaşlar sonrasında hendek’te iskan edilen Kafkasya Muhacirleri, Batum Muhacirleri, Rumeli Muhacirleri, Trabzon ve Ordu Muhacirlerine dair belgeler hakkında bilgiler verildi. Ayrıca bölgenin kadim ahalisi ile 20. Yüzyılın ilk yarısından itibaren Hendek’e gelen Ermeni vatandaşlara dair belgelere de yer verildi. 1831 nüfus sayımı ile birlikte peyder pey yapılan nüfus sayımlarına dayalı olarak köylerin hane ve nüfus bilgileri aktarıldı. İlk muhacirlere ait dilekçeler gösterildi. Muhacirler tarafından kurulan medrese ve cami vakıflarından, muhtelif tarihlerde yapılan imam-hatip atamalarında, köy heyetlerine dair ilmühaberlerinden örnekler sunuldu. Muhacirler arasından çıkan Osmanlı döneminde ve Türkiye Cumhuriyeti’nde üst düzey görevler alan dersiam, müderris, müftü, kurra hafız, öğretmen, kaymakam gibi şahsiyetlerin biyografilerine yer verildi. Murat Kasap ayrıca ilk muhacirlere dair mezar kitabelerinden de örnekler sundu. Program soru-cevap kısmı ile devam etti. Program 93 HARBİ SONRASI HENDEK'E YERLEŞTİRİLEN MUHACIRLAR...    Hendek İlçe Milli Eğitim Müdürü Murat Çekiçcioğlu tarafından Murat Kasap’a plaket takdimi ve toplu fotoğraf çekimi ile son buldu. Hendek İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne ve tüm katılımcılara teşekkür edildi. Programa çok sayıda vatandaşımız, köy muhtarları ile birlikte Hendek İlçe Milli Eğitim Müdür Murat Çekiçcioğlu, Ak Parti Hendek İlçe Başkanı Adem Öz, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Hendek Sosyal Hizmetler Müdürü Gülşen Fatma Dursun, Hendek Eski Belediye Başkanı Turgut Babaoğlu, Hendek Berberler Odası Başkanı Vahdet Çilek, eski il sağlık müdürü Sedat Aydın, eski muhtarlar dernek başkanı Hüseyin Baylan, Sakarya Uğur Okulları Kurucu Müdürü Yavuz Müftüoğlu, Prof. Dr. Güzide Çalık,  Düzce Gürcü Kültür Derneği adına Prof.Dr. Ali Ertuğrul ve yönetim kurulu üyeleri Gürcü Dil Öğretmeni Zeki Mercan, İrfan Dursun ve Aydın Dursun, İstanbul Pendik Belediyesi Zabıta Müdürü Kenan Güler katılım sağladı.